ယေန႔ ဆႏၵျပ ျပည္သူေတြ က်ိန္စာ႐ြတ္ဆိုပြဲ ျပဳလုပ္သည့္ ထီးလိုမင္းလို ဘုရားသမိုင္း

Zawgyi

ယေန႔ ဆႏၵျပ ျပည္သူေတြ က်ိန္စာ႐ြတ္ဆိုပြဲ ျပဳလုပ္သည့္ ထီးလိုမင္းလို ဘုရား သမိုင္း

ထီးလိုမင္းလိုဘုရား

ထီးလိုမင္းလိုဘုရားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ပုဂံရွိ ဂူဘုရားတစ္ဆူ ျဖစ္ၿပီး ပုဂံ-ေညာင္ဦးကားလမ္းေဘးတြင္ တည္ရွိေလသည္။ထီးလိုမင္းလိုဘုရားသည္ ကြမ္းေတာင္ေပါက္လိုဏ္ သုံးဆင့္ဂူဘုရား ျဖစ္ၿပီး (၁၈)မတ္(၁၂၀၈) တြင္ ေဇယ်သိခၤ နားေတာင္းမ်ားမင္း (ထီးလိုမင္းလို) ေအဒီ (၁၂၁၁-၁၂၃၁) တည္ခဲ့သည္။

ထီးလိုမင္းလိုဘုရား

သမိုင္းအစဥ္အလာဆိုၾကသည္မွာ ဖခမည္းေတာ္ နရပတိစည္သူမင္းသည္ နတ္႐ြာစံခါးနီး အခ်ိန္တြင္ သားေတာ္မ်ားအနက္ တစ္ဦးကို နန္းရေစခ်င္သည္။

သို႔ရာတြင္ အမ်ားေက်နပ္ေအာင္ဟု သားေတာ္အားလုံးအလယ္တြင္ ထီးျဖဴစိုက္ကာ မင္းျဖစ္ထိုက္သူသို႔ ထီးျဖဴၫြတ္ေစသတည္းဟု အဓိ႒ာန္ေသာ္ သူလိုလားသည့္ နားေထာင္းမ်ားမင္း ဘက္သို႔ ထီးျဖဴၫြတ္ေလသည္။

ထိုသို႔ ထီးကလည္းလို၊ မင္းကလည္းလို၍ ထီးလိုမင္းလိုမင္းဟူ၍ ေခၚတြင္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ တဖန္ ထီးျဖဴၫြတ္ရာ၌ ဘုရားတည္ထားရာ ထီးလိုမင္းလို ဘုရားဟု ေခၚတြင္ေလသည္ဟု ဆိုၾကသည္။

နားေတာင္းမ်ား ဟူေသာ အမည္ကား ေက်ာက္စာလာ အမည္ျဖစ္သည္။ထီးလိုမင္းလို ဟူေသာ ေဝါဟာရမွာ တိေလာကမဂၤလာ (သုံးေလာက က်က္သေရေဆာင္) ဟူေသာ ေရွးမြန္ဘာသာ အေရးအသားကို အဖတ္မွားရာက ထီးလိုမင္းလို ဟူ၍ ျဖစ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားနားေတာင္းမင္း မ်ားသည္ ထီးလိုမင္းလိုဘုရား တည္ရာတြင္ မိမိ၏ဖခင္ နရပတိစည္သူ မင္းႀကီး တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ စူဠာမဏိ ဘုရားပုံသဏၭာန္ အတိုင္း တည္ခဲ့သည္။ ေစတီေတာ္သည္ အရံတံတိုင္းအတြင္း တည္ရွိ၍ ေအာက္ေျခမွ ကြမ္းေတာင္ထိပ္အထိ ဉာဏ္ေတာေပ (၁၅၀) ရွိ၏။

ေဘးတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္သည္ ေပ (၁၄၀) က်ယ္၏။ လိုဏ္ႏွစ္ထပ္ရွိ ဂူအႀကီးစား ျဖစ္ေလသည္။ အာ႐ုံခံခန္းမႀကီးသည္ အေရွ႕ဘက္ မ်က္ႏွာမူ၍ အျခားသုံးဖက္တြင္လည္း ေပါင္းကူးမုခ္ခုံး အာ႐ုံခံမ်ား တည္ေဆာက္ထားေလသည္။

ဂူအတြင္း ဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ တင္ပ်ဥ္ေခြ ဆင္းတုေတာ္ ေလးဆူကို လင္းလင္းက်င္းက်င္း ဖူးႏိုင္ေပသည္။ထို႔ျပင္ ပုဂံသားအခ်ိဳ႕က သူတို႔၏ ေမြးသကၠရာဇ္မ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္ နံရံတြင္ မင္စာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။

(ဂႏၶကုဋိ) နံရံတစ္ဖတ္တစ္ခ်က္ရွိ ေလွကားျဖင့္ အေပၚတက္လိုက္ေသာ္ ဆင္းတုေလးဆူကို ျမင္ရျပန္ဦးမည္။ထိုအထပ္ မွတဆင့္ ကြမ္းေတာင္အေျခအထိ တက္ႏိုင္ေလသည္။ [၁]ထီးလိုမင္းလို ဘုရားတြင္ နံရံေဆးေရး ပန္းခ်ီ၊ အဂၤေတ ပန္းေတာ့လက္ရာ မ်ားႏွင့္ စဥ့္ကြင္း မ်ားကို ေလ့လာႏိုင္သည္။

ထီးလိုမင္းလိုဘုရားအတြင္းရွိ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားမွာ ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ ပိုးမႊားဒဏ္မ်ား ေၾကာင့္ပ်က္စီးယိုယြင္းလ်က္ရွိသည္။စၾကၤပတ္လမ္း ေပါင္းကူး မ်က္ႏွာက်က္တြင္နံရံေဆးေရး ပန္းခ်ီအနည္းငယ္ႏွင့္ဇာတာခြင္မ်ား ေရးမွတ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ထီးလိုမင္းလိုဘုရား အေရွ႕ဘက္ အတြင္းမုခ္ခုံး၏ ေတာင္ဘက္ နံရံတြင္ခရစ္ (၁၅)ရာစုႏွစ္က ေရးထိုးခဲ့သည့္ မိဖုရားေစာ ေတာေက်ာင္းေနသဒၶမၼဒိဝါကရ မေထရ္၏ဆုေတာင္း ေမတၱာစာ ကမၸည္းမင္စာ (၁၄)ေၾကာင္းရွိသည္။

ထီးလိုမင္းလို ဘုရားတြင္ အဂၤေတပန္းေတာ့ လက္ရာမ်ားရွိရာ ဘုရားအျပင္ဘက္ ခ်င္မိတ္ တိုးတန္း ေအာက္တြင္ ပင့္ေထာက္ခံ ထားေသာ သံေက်ာက္တုံးတန္းႏွင့္ ဘီလူး ပန္းဆြဲမ်ား၊ အေပၚထပ္ လိုဏ္ေထာင့္ တိုင္ဖုန္းပန္းမ်ား၊ ဘီလူး ပန္းကိုက္ႏွင့္ ျခဴးပန္း ျခဴးႏြယ္မ်ား၊ အဝင္မုခ္ဝရွိ ပန္းဆြဲမ်ား၊ တိုင္ဖုံးပန္းမ်ား၊ ျပဴတင္းေပါက္တံကဲရွိ အေဂၤေတပန္း မ်ားကို ေလ့လာႏိုင္သည္။

ထီးလိုမင္းလို ဘုရား၏ အေပၚထပ္ ပစၥယာစိန္တန္း မ်ားႏွင့္ ေအာက္ေျခမွန္ကြက္ မ်ား၌ အစိမ္းေရာင္ အတြင္း အဝါေရာင္ ထည့္သြင္း ထားေသာ စဥ့္ကြင္းမ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ ထားသည္။ ထီးလိုမင္းလို ဘုရား၏ တိုင္မ နံရံအဆုံးတြင္ ျခေသၤ့႐ုပ္ကို ကိုယ္ထည္ႏွစ္ခြ ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ ထားသည္။

[၂]ကိုးကားဦးေက်ာ္ေအာင္(စာတည္းမႉး)၊ တကၠသိုလ္ ဘာသာျပန္ႏွင့္စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးဌာန၊အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာန – ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ားျမတ္မင္းလႈိင္၏ ျမန္မာျပည္ရွိ ေရွးေဟာင္းဘုရား ေစတီပုထိုးမ်ား (ပ-တြဲ) ၂၀၀၃-ခု၊ ဇန္နဝါရီလထုတ္မိုးကုတ္သူ/သာမ်ား COVID-19 ေရာဂါေၾကာင့္အိမ္မွာေနရင့္ ဖုန္းထဲကေန ဘုရားဖူးရေအာင္ဘုရားသမိုင္းမ်ား တင္ေပးလိုက္ပါတယ္။

Unicode

ယနေ့ ဆန္ဒပြ ပြည်သူတွေ ကျိန်စာရွတ်ဆိုပွဲ ပြုလုပ်သည့် ထီးလိုမင်းလို ဘုရား သမိုင်း

ထီးလိုမင်းလိုဘုရား

ထီးလိုမင်းလိုဘုရားသည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဂံရှိ ဂူဘုရားတစ်ဆူ ဖြစ်ပြီး ပုဂံ-ညောင်ဦးကားလမ်းဘေးတွင် တည်ရှိလေသည်။ထီးလိုမင်းလိုဘုရားသည် ကွမ်းတောင်ပေါက်လိုဏ် သုံးဆင့်ဂူဘုရား ဖြစ်ပြီး (၁၈)မတ်(၁၂၀၈) တွင် ဇေယျသိင်္ခ နားတောင်းများမင်း (ထီးလိုမင်းလို) အေဒီ (၁၂၁၁-၁၂၃၁) တည်ခဲ့သည်။

ထီးလိုမင်းလိုဘုရား

သမိုင်းအစဉ်အလာဆိုကြသည်မှာ ဖခမည်းတော် နရပတိစည်သူမင်းသည် နတ်ရွာစံခါးနီး အချိန်တွင် သားတော်များအနက် တစ်ဦးကို နန်းရစေချင်သည်။

သို့ရာတွင် အများကျေနပ်အောင်ဟု သားတော်အားလုံးအလယ်တွင် ထီးဖြူစိုက်ကာ မင်းဖြစ်ထိုက်သူသို့ ထီးဖြူညွတ်စေသတည်းဟု အဓိဋ္ဌာန်သော် သူလိုလားသည့် နားထောင်းများမင်း ဘက်သို့ ထီးဖြူညွတ်လေသည်။

ထိုသို့ ထီးကလည်းလို၊ မင်းကလည်းလို၍ ထီးလိုမင်းလိုမင်းဟူ၍ ခေါ်တွင်ကြသည်ဟု ဆိုသည်။ တဖန် ထီးဖြူညွတ်ရာ၌ ဘုရားတည်ထားရာ ထီးလိုမင်းလို ဘုရားဟု ခေါ်တွင်လေသည်ဟု ဆိုကြသည်။

နားတောင်းများ ဟူသော အမည်ကား ကျောက်စာလာ အမည်ဖြစ်သည်။ထီးလိုမင်းလို ဟူသော ဝေါဟာရမှာ တိလောကမင်္ဂလာ (သုံးလောက ကျက်သရေဆောင်) ဟူသော ရှေးမွန်ဘာသာ အရေးအသားကို အဖတ်မှားရာက ထီးလိုမင်းလို ဟူ၍ ဖြစ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိသုကာ လက်ရာများနားတောင်းမင်း များသည် ထီးလိုမင်းလိုဘုရား တည်ရာတွင် မိမိ၏ဖခင် နရပတိစည်သူ မင်းကြီး တည်ထား ကိုးကွယ်ခဲ့သည့် စူဠာမဏိ ဘုရားပုံသဏ္ဌာန် အတိုင်း တည်ခဲ့သည်။ စေတီတော်သည် အရံတံတိုင်းအတွင်း တည်ရှိ၍ အောက်ခြေမှ ကွမ်းတောင်ထိပ်အထိ ဉာဏ်တောပေ (၁၅၀) ရှိ၏။

ဘေးတစ်ဖက် တစ်ချက်သည် ပေ (၁၄၀) ကျယ်၏။ လိုဏ်နှစ်ထပ်ရှိ ဂူအကြီးစား ဖြစ်လေသည်။ အာရုံခံခန်းမကြီးသည် အရှေ့ဘက် မျက်နှာမူ၍ အခြားသုံးဖက်တွင်လည်း ပေါင်းကူးမုခ်ခုံး အာရုံခံများ တည်ဆောက်ထားလေသည်။

ဂူအတွင်း ဝင်လိုက်သည်နှင့် တင်ပျဉ်ခွေ ဆင်းတုတော် လေးဆူကို လင်းလင်းကျင်းကျင်း ဖူးနိုင်ပေသည်။ထို့ပြင် ပုဂံသားအချို့က သူတို့၏ မွေးသက္ကရာဇ်များ မပျောက်ပျက်စေရန် နံရံတွင် မင်စာဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။

(ဂန္ဓကုဋိ) နံရံတစ်ဖတ်တစ်ချက်ရှိ လှေကားဖြင့် အပေါ်တက်လိုက်သော် ဆင်းတုလေးဆူကို မြင်ရပြန်ဦးမည်။ထိုအထပ် မှတဆင့် ကွမ်းတောင်အခြေအထိ တက်နိုင်လေသည်။ [၁]ထီးလိုမင်းလို ဘုရားတွင် နံရံဆေးရေး ပန်းချီ၊ အင်္ဂတေ ပန်းတော့လက်ရာ များနှင့် စဉ့်ကွင်း များကို လေ့လာနိုင်သည်။

ထီးလိုမင်းလိုဘုရားအတွင်းရှိ နံရံဆေးရေးပန်းချီများမှာ ရာသီဥတုဒဏ်နှင့် ပိုးမွှားဒဏ်များ ကြောင့်ပျက်စီးယိုယွင်းလျက်ရှိသည်။စင်္ကပြတ်လမ်း ပေါင်းကူး မျက်နှာကျက်တွင်နံရံဆေးရေး ပန်းချီအနည်းငယ်နှင့်ဇာတာခွင်များ ရေးမှတ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထီးလိုမင်းလိုဘုရား အရှေ့ဘက် အတွင်းမုခ်ခုံး၏ တောင်ဘက် နံရံတွင်ခရစ် (၁၅)ရာစုနှစ်က ရေးထိုးခဲ့သည့် မိဖုရားစော တောကျောင်းနေသဒ္ဓမ္မဒိဝါကရ မထေရ်၏ဆုတောင်း မေတ္တာစာ ကမ္ပည်းမင်စာ (၁၄)ကြောင်းရှိသည်။

ထီးလိုမင်းလို ဘုရားတွင် အင်္ဂတေပန်းတော့ လက်ရာများရှိရာ ဘုရားအပြင်ဘက် ချင်မိတ် တိုးတန်း အောက်တွင် ပင့်ထောက်ခံ ထားသော သံကျောက်တုံးတန်းနှင့် ဘီလူး ပန်းဆွဲများ၊ အပေါ်ထပ် လိုဏ်ထောင့် တိုင်ဖုန်းပန်းများ၊ ဘီလူး ပန်းကိုက်နှင့် ခြူးပန်း ခြူးနွယ်များ၊ အဝင်မုခ်ဝရှိ ပန်းဆွဲများ၊ တိုင်ဖုံးပန်းများ၊ ပြူတင်းပေါက်တံကဲရှိ အင်္ဂေတေပန်း များကို လေ့လာနိုင်သည်။

ထီးလိုမင်းလို ဘုရား၏ အပေါ်ထပ် ပစ္စယာစိန်တန်း များနှင့် အောက်ခြေမှန်ကွက် များ၌ အစိမ်းရောင် အတွင်း အဝါရောင် ထည့်သွင်း ထားသော စဉ့်ကွင်းများဖြင့် တန်ဆာဆင် ထားသည်။ ထီးလိုမင်းလို ဘုရား၏ တိုင်မ နံရံအဆုံးတွင် ခြင်္သေ့ရုပ်ကို ကိုယ်ထည်နှစ်ခွ ဖြင့် တန်ဆာဆင် ထားသည်။

[၂]ကိုးကားဦးကျော်အောင်(စာတည်းမှူး)၊ တက္ကသိုလ် ဘာသာပြန်နှင့်စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးဌာန၊အဆင့်မြင့်ပညာဦးစီးဌာန – ပုဂံစေတီပုထိုးများမြတ်မင်းလှိုင်၏ မြန်မာပြည်ရှိ ရှေးဟောင်းဘုရား စေတီပုထိုးများ (ပ-တွဲ) ၂၀၀၃-ခု၊ ဇန်နဝါရီလထုတ်မိုးကုတ်သူ/သာများ COVID-19 ရောဂါကြောင့်အိမ်မှာနေရင့် ဖုန်းထဲကနေ ဘုရားဖူးရအောင်ဘုရားသမိုင်းများ တင်ပေးလိုက်ပါတယ်။